Песни невесты

Материал из Воршуда
Версия от 14:40, 30 марта 2015; Admin (обсуждение | вклад) (1 версия импортирована)
(разн.) ← Предыдущая | Текущая версия (разн.) | Следующая → (разн.)
Перейти к навигацииПерейти к поиску

Ой, атае-анае, вань туганъёсы, тани тӥ монэ та дырозь

Вордӥды-быдэстӥды; тани мон тӥлесьтыд люкиськисько.

Табере ини мон тӥледыз чаль гинэ уг адӟы,

Тӥлесьтыд мусо кылъёстэс уг кылы...

Кызьы ини мон ят муртъёсын уло, соослы дышо?

Висем дыръёсы но луоз, соку мон, "анае, атае" шуыса, кинэ-о вазё?

Кин монэ утялтоз? Монэ кин мусо кылъёсын либатоз?

Ой, атае-анае! Монэ ят муртьёс кие сётыны марлы вордӥды медам?

Марлы мон анайлэсь вордӥськи медам?

Тани шӧдӥськытэк пинал мусо дауре ортчиз ини!

Ой, бускельёсы, иськавынъёсы, юлтошъёсы!

Тӥлесьтыд люкисько ини!

Инмар тӥледлы но, мыным но ӟеч улыны кузь даур мед сётоз вал!

Ой, эшъёс! Вань папаос кырӟаку, вань уж дыръя: турнаку, араку -

Тӥ мынам тодам усёды. Мон соку мар каро ини?

Ой, мусо пинал дауре! Дауре мынам, дауре!

Гожтэмын Кузон губерниысь Кузон уездын. Печатламын 1897 арын


Анае, анае! Тон кылиськод ук! Малы тон монэ вордӥд?

Монэ вордытозь, луд ӟазегдэ ворды вал.

Атае кыле, тон но кылиськод.

Шулдыр лудъёсы-возьёсы, кылиськоды тӥ но.

Сюрлое мынам, тон но кылиськод кузёедтэк!

Э, пытьые мынам, пыд йӧттылэм интыосы мынам!

Тӥ но, яратоно эшъёсы-юлтошъёсы, кинъёсын мон адӟиськылӥ-вераськылӥ, кылиськоды ини!


Монэ тӥ сьӧр карса возиды,

Мыным дӥсь но ӧд лэсьтэ.

Кенаке, дӥсе вань кулэм акаелэн да аслам лэсьтэм дӥсе,

Ас ки вылысьтым поттэм коньдонэным басьтэмын.

Асьтэлэн ке карысалды, кужмын но ӧй сётысалды тӥ монэ.

Э, малы меда мон гинэ нылпиды шудтэм вордӥськиськем?

Яратонэлы ке шедьысал, туж шудо, вылды, мон луысал.

Э, кызьы медам мон берытском, кызьы медам ныл дырме берыктом?

Э, нэнэе, нэнэе, тон коть жаля вал монэ.

Мон тыныд аслад вал.

Басьтэм нылпи ке луысал,

Куштэ вал тӥ монэ.

Кӧня ке но мон ужай.

Ялан, нэнэе, тыныд юрттылӥ,

Али коть тон монэ кельты вал одӥг арлы ас бордад.

Россиысь Академилэн Урал ёзэзлэн Удмурт институтэзлэн рукописной фондысьтыз


Нэнэе, нэнэе,

Куке гуразь дурад султӥд,

Соку-а медам тодад лыктоз?

Бубае, бубае,

Куке обиньдэ возьны мынӥд,

Соку-а медам тодад лыктоз?

Тятяе, тятяе,

Куке культодэ ке сётъяны ӧдъяд,

Соку-а медам тодад лыктоз?

Кенаке, кенаке,

Куке носилкадэ ӝутыны ке ӧдъяд,

Соку-а медам тодад лыктоз?

Акае, акае,

Куке ведра-карнандэ ӝутыны ке ӧдьяд,

Соку-а медам тодад лыктоз?

Нэнэе, нэнэе,

Кызьы ке турпиос тузӥсько,

Озьы ик милемды тузӥськод.

Выноке, выноке,

Куке геры дорад ке султӥд,

Соку-а медам тодад лыктоз?

Сузэры, сузэры,

Куке удыс дурад ке султӥд,

Соку-а медам тодад лыктоз?

Нэнэе, нэнэе,

Кызьы ке ошмес син пызьыра,

Озьы ик мынам синвуэ пызьыра.

Россиысь Академилэн Урал ёзэзлэн Удмурт институтэзлэн рукописной фондысьтыз


Марлы вордӥд, ой, мемие,

Марлы утид, дядие?

Монэ гинэ, ой, вордытозь,

Тӧдьы ӟазегдэс вордэ вал.

Тулысэ ке, ой, вуысал,

Ӵуж пиёссэ адӟысал,

Гужеме ке ой, вуысал,

Шулдыр куаразэ кылысал.

Сӥзьылэ ке ӧй, вуысал,

Тӧдьы мамыксэ адӟысал.

Тӧдьы мамыксэ адӟысал -

Уйвӧт вӧтаса изьысал!

Гожтӥз К.Герд Вавож волостьысь Покчивуко гуртын. Печатламын 1927 арын.


Э, мугоры, мугоры, чорыг сьӧм но луод, дыр!

Э, суй весе, суй весе, чорыг мызь но луод, дыр!

Э, суйёсы-пыдъёсы, ву силё но луод, дыр!

Э, йырсие, йырсие, ву буртчин но луод, дыр!

Э, дэреме, дэреме, чорыг калтон луод, дыр!

Э, мугоры, мугоры, сьӧд-сьӧд сюй но луод, дыр!

Гожтӥз К.Герд Малмыж уездысь Выль Мултан гуртын. Печатламын 1927 арын


Чагыр сатин платтяме вылам дӥся, мемие.

Ӵуж но буртчин кышетме йырам кертты, мемие.

Тямыс выртъем валес шобретэ чуме сюрые кыле.

Дас выртъем ӝӧккышетэ чуме шыкысэ кыле.

Ӵуж перчаткие кыле на Олёшен Федя кие.

Сётӥз ке но, кур, мемие, ӧз ке сёты, кужмысь эн кур.

Коркась но, ой, поттыкуды, ки йылады поттэлэ.

Ульча кузя нуыкуды, кузькышетэн нуэлэ.

Уробое поныкуды, каллен понэ, дядие.

Гу дӥням но вуиды ке, мон поннам эн бӧрдэлэ.

Гуэ лэзьыкуды, биньгозыен лэзелэ.

Ымныр вылам сюй пазыыкуд, каллен пазьгы, дядие.

Гуме но, ой, согиды ке, йыбыртъятэк эн кылелэ.

Гуртэ но вуиды ке, ӝӧккышетме но валелэ.

Котырак но пуксёды, мон понна уд бӧрдэ ни.

Гожтэмын Якшур-Бодья ёросысь Ишем гуртын. Печатламын 1990 арын В.Кельмаковлэн ужаз[1].


Ӵукна шундыед

Ӵукна шундыед ӝужалоз ук

Ӵуж-ӵуж-а но бабылес.

Шудоезлы шуд ваёз но

Шудтэмезлы ӝож ваёз.

Э, мемие, э, дядие,

Марлы монэ вордӥды?

Монэ-а но, ой, вордытозь,

Пар ӟазегдэс вордэ вал.

Пар ӟазегдэс вордэ вал но

Мамык миндэр лэсьтэ вал.

Мамык миндэр лэсьтэ вал но

Ӧтем кунодэс кӧлтэ вал.

Шудо-шудтэм кин луоз но,

Ми кадь шудоез кин луоз?

Шудтэмесь ке ми луысалмы,

Кытын вал та ӟеч калык?[2].


Вож бадяр, ой, кадь ик

Вож бадяр, ой, кадь ик

Вож мугоры ӧй-а вал?

Быроз калтак табере,

Кӧс кыз сямен ик куасьмыса!

Пужым вай, ой, кадь ик

Суйёсы но ӧй-а вал?

Быроз калтак табере,

Кӧс чаг сямен ик куасьмыса!

Горд намер, ой, кадь ик

Горд бамъёсы ӧй-а вал?

Быроз калтак табере,

Ӵуж куар кадь ик ӵужектыса!

Сьӧд сутэр, ой, кадь ик

Сьӧд синъёсы ӧй-а вал?

Быроз калтак табере,

Пӧсь синкыли вандыса!

Чуж мертчан, ой, кадь ик

Ӵуж йырсие ӧй-а вал?

Быроз калтак табере,

Тӧлъя-буръя тӧлӟыса!

Чипчирган, ой, кадь ик

Куарае но ӧй-а вал?

Быроз калтак табере,

Куараен но бӧрдыса!


Тӧдьы кызьпу вож куаро но

Тӧдьы кызьпу вож куаро но,

Малы меда гурыё?

Мынам йыры туж пинал но,

Малы меда кайгуо?

Возь выл сяська туж чебер но,

Марлы меда турнало?

Мусо туган туж мусо но,

Малы меда люкыло?

Ӵукна усем, ой, лысвуэз

Ӵукна пельтӥсь тӧл куасьтоз.

Ӝоже кылем, ой, нылмуртлэсь

Синкылизэ кин ӵушоз?

Узы меда, боры меда,

Кудзы азьло кисьмало?

Анай меда, атай меда,

Кудзы шудтэм вордыло?


Кылёд ук, кылёд ук

Кылёд ук, кылёд ук тон, апие,

Ми гуртамы бертомы.

Гуртамы бертӥм ке, мемиед юалоз:

«Кытчы нылме кельтӥды?» шу(ы)са.

Чуказяз мемиед табань пыжоз,

Котырак ӝӧк сьӧры пуксёмы.

Огмы шоры огмы учким ке,

Одӥг тон гинэ уд лу ни.

Чукна султӥд ке, укное учкид ке,

Аслад урамед уз лу ни.

Аслад урамед уз луы ни,

Муртлэн коркаосыз адскозы.

Корказяд потӥд ке, чум шорад учкид ке,

Аслад чумед уз лу ни.

Ой, малы-о шудтэм вордскем

Та нылъёсмурт дунне вылэ?


Мон сьӧр гуртэ бызисько

Мон сьӧр гуртэ бызисько,

Монэ нуын лыктӥзы,

Монэ нуын лыктӥзы но

Черык вина ваизы.

Черык вина ваизы но,

Дядие туж шумпотӥз.

Сандык бордам кутскизы но,

Мемие бӧрдын кутскиз.

Венчать каром шуизы но,

Парен валзэс кыткизы.

Парен валзэс кыткизы но,

Венчать карын нуизы.

Венчать карын нуизы но,

Йырсиме кык пунӥзы,

Йырсиме кык пунӥзы но,

Ныл даурме басьтӥзы.

Ӟеч луэ ни, семьяосы,

Мон табере кошкисько,

Мон табере кошкисько но,

Чаль уд адӟе ни монэ.


Ураме но мон потӥ

Ураме но мон потӥ но,

Пошта валэ мон пукси.

Со валъёсыз утялтыны

Одӥг братэ медло вал.

Тэле мынӥ, пу корай но,

Корам пуэ туж тодмо.

Со пуосыз, ой, вайыны

Аслам выны медло вал.

Лыз-пурысь но, ой, ужпие,

Куасам сирпу букое.

Со ужпиез, ой, кыткыны

Вордэм дядие медло вал.

Пар вал кытки туж чебер но,

Шиляосыз вож туго.

Со кыткем но, ой, валъёсы

Мынам аслам медло вал.

Мыным кылдэм, ой, пукыны

Уробо нырын гинэ.

Уробоын миндэр вылын

Пуке каргам баринэ!


Кыткы, дядяй

Кыткы, дядяй, пар валъёстэ,

Усьты, меми, капкадэ.

Мон кошкисько, ой, табере,

Гырлыё валэ пуксьыса.

Нэнӥе но, ой, кылёз ук,

Гур азь палаз бӧрдыса.

Сузэръёсы, ой, кылёзы,

Укно дурын бӧрдыса.

Кенакъёсы, оӥ, кылёзы, ӧс палан но бӧрдыса.

Быратъёсы, ой, кылёзы,

Азбар шорын бӧрдыса.

Мон нош бӧрдо сюрес вылын,

Чылкак кымин выдыса.[3]



Литература

  1. Владыкина Т. Г. Ингур : удмурт фольклоръя лыдӟетысь люкетъёс // Вордскем кыл. - 2000. - № 4. – С. 73-81.
  2. Калык кырӟанъёс // Кенеш. - 1999. - № 7-8. - С. 100.
  3. Вай кырӟалом, эшъёс! : кырӟанъёс. - Ижевск : Удмуртия, 1993. - С. 221, 235, 248, 249, 252, 253.