Забралкиен шудон

Материал из Воршуда
Перейти к навигацииПерейти к поиску

Забралкиен шудон (Сундур гурт)

Та шудонэн шудылӥзы 30-тй аръёсы 13-18 аресъем пиос ульчаын тулыс но гужем. Шудон тодмо Ӟуч Северын, озьы ик Европалэн мукет регионъёсаз (кылсярысь, Балканъёсын, Украинаысь Полесьеын). Удмуртъёслы тодмо вал та шудонлэн мукет формаосыз но: поп кышно (Кузебаево гурт) яке поп келяса (Бадӟым Сибы гурт). Тодмо озьы ик пеймыт кужымъёсты уллян пучы шуккон обрядовой форма, кудӥз ортче пучы арняе.

Люкисько одӥг кадь кужымъем кык командалы, котькудаз 3-5 адями. Киязы 1-1,5 м. зыр. Сое нимысьтыз ӧз лэсьтылэ – утчазы киязы кутыны луонозэ. Шудон понна, кызьпу пуклёклэсь 4–5 см. кузьдалаем но 30 см. диаметръем вакчиесь котырес пуклёкъёс вандылӥзы. Бырйылӥзы шу донэз кутскись командаез. Со понна котырес пуклёклэн одӥг палаз кыӵе ке но пус пукто (гож яке кирос). Одӥгысьтыз командаысь шудӥсь со котырес пуклёкез вылэ сэрпалтэ. Пусъем палыныз выллань усе ке, со команда шудонэз кутске. Нош уранлэн кудпалаз султыса шудыны (выллапалаз яке уллапалаз), бырйылӥз мукетыз команда. Выллапалан шудӥсьёслы капчигес вал.

Шудон кутске гуртлэн шор вадесаз ик. Командаос ог-огзылэсь 10- 15 м. кеме султо. Одӥг радэ уг султо, султо, ог-огзэс кызьы ке но утьыны мед быгатозы шуыса. Шудонэз кутскись командаысь одӥгез котырес пуклёкез кӧтурдэс вылаз музъем вылэ понэ но сое бодыеныз шукке. Умой шуккыны быгатэ ке, со ог 30-50 м. кеме палдэ.

Шудыкузы таӵе правилоез чаклало: пуклёкез питырскыкуз яке ки нэн ке дугдытэм матыысеныз шукко. Но пуклёк питырскыку шуккыны уггес тыршо, йӧттытэк кылемезлэсь кышкаса. Собере, пуклёкез дугдэмезлэсь азьло ӝегатӥд ке, командаослэн кусыпсы вакчигес луэ. Ачиз дугдэм интыысеныз но шуккыны луэ вал.

Командаос ог огзэс гурт сьӧры поттыны тыршылӥзы.[1].

Литература[править]